A)BÜYÜME HORMONU NEDİR ?

Büyüme, vücut hacminin ve kütlesinin artması anlamına gelir .Normal büyüme genetik, hormonal ve çevresel faktörlerin etkisi altındadır. Büyümenin en önemli göstergesi boy uzamasıdır. Bu nedenle boy uzamasının takibi ve uzamada görülen aksamalar, olası patolojik nedenlerin erken yakalanmasında büyük önem taşır .   

B)BÜYÜME HORMONUNU NELER ETKİLER ?

Büyüme genetik , çevresel ve hormonel faktörlerin altındadır. Genetik faktörler büyümenin her döneminde etkili olmasına rağmen , intrauterin yaşamdan başlayarak hayatın ilk yıllarında beslenme, daha sonra ve özellikle ergenlik döneminde hormonel faktörlerin plana çıkmaktadır. Diğer yandan kronik sistemik hastalıklar, radyasyon, travma, ilaçlar ve psikososyal nedenler gibi diğer çevresel faktörler de çocukluk çağının her döneminde büyümeyi olumsuz yönde etkileyebilmektedir.

C)BÜYÜME HORMONU BOZUKLUĞU

Büyüme hormonu eksikliği (BHE) klasik olarak; belirgin büyüme geriliği, büyüme hızında yavaşlama, kemik yaşında gerilik ve boy kısalığını açıklayacak başka bir neden yokken; kendiliğinden ve farmakolojik uyarılara rağmen, yetersiz Büyüme hormonu (BH) salgılanması ile karakterizedir.

 BH tedavisi kullanan hastalarımızda erkek/kız oranını 1,6 olarak saptanılmıştır. KIGS verilerine  göre de dünyada bu oran 2,2 olarak rapor edilmiştir . Bu durum erkek hastaların sosyal nedenlerle endokrin kliniklerine daha sık başvurmaları veya erkek hastalarda BH eksikliğine genetik yatkınlığın daha fazla olması ile açıklanabilir.

D)ÇOCUKLARDA BÜYÜME FAKTÖRÜ

Yakın dönemlerde büyüme hormonu tedavisi kesilen adolesanlarda metabolik değişimler ve vücut kompozisyonunda değişme, yağ dokusunda artış dikkati çekmiş ve çocuklarda da metabolik etkilerin araştırılmasına ağırlık verilmeye başlanmıştır

Basketbol oynamanın vücut yağ oranını koruduğu, hatta daha uzun bir çalışma ile düşebileceğini, bu nedenle gelişim dönemindeki öğrencilere basketbol sporunun yapılması önerilmektedir. Mevcut literatür bilgiler ve elde edilen bulgular doğrultusunda söylenebilir ki, basketbol sporunu düzenli ve programlı bir şekilde uygulandığı taktirde, bu yaştaki çocukların gelişimine katkı sağlayacağı, vücut yağ yüzdesini koruduğu düşünülerek, çocukların gelişimi açısından basketbol ve birçok spor dalının uygulaması önerilmektedir.

E)ÇOCUKLARDA BESLENME ÖNERİLERİ

Çocuklarda büyüme ve gelişmenin desteklenmesi için en önemli faktörlerden biri de beslenmedir. Beslenme sürecimizde :

• Sebze ve meyvelere
• Yumurta , balık , kümes hayvanları , baklagillere
• Tahıl gruplarına
• Süt ve süt ürünlerine çocukların gelişimini destekleyici ve gereksinimi kadar tüketilmelidir.

Çocuklarda öğün sayıları en az 4 öğün olmalıdır. Süt ve süt ürünlerinden 2-3 porsiyon ,et ve yumurta ya da kuru baklagillerden 2-3 porsiyon , mevsim meyve ve sebzelerden 5 porsiyon tüketim programlarına eklenebilir.

 Paketli gıdalardan , katkı maddesi içeren ve şeker oranı yüksek olan gıdalardan olabildiğince uzak durulmalıdır . Öğün aralarında iştahını kesecek çikolata , gazlı içecek ve besleyici değeri olmayan raf ürünlerini çok tüketmeyelim. Sağlıklı pişirme yöntemleri ( haşlama / fırınlama ) ile yemekleri hazırlayalım.

SONUÇ

Hızlı bir gelişim süreci içerisinde olan çocuklarda fiziksel büyüme ve sağlık gelişimi, dolayısıyla vücut yağ düzeylerinin izlenmesi önemlidir. Çünkü çocukların vücut yağ düzeylerindeki düşüklüğü performans, sağlık gelişimi ve büyümeyi olumlu etkilerken, yüksekliğin ise kardiyak ve pulmoner fonksiyonlar açısından olumsuz etkilere yol açabileceği; ayrıca fazla olan vücut yağının taşınması gereken ekstra bir yük olduğu bildirilmiştir .